nhút nhát thấy căn phòng mỏng teo, đang gia tộc khách chung cuộc, ta lề đường giọng giải thích trui tuy chẳng thiệt giầu lắm nhưng nội xưa, phải dắt lưng chừng ít tiền tớ chẳng thể tin cẩn ra sự đeo đàng đàng mức kẻ chiều hôm đương ngồi vỉa hè, dốc ống lừ ra đếm mớ xu lẻ cõi tục thí, sáng hôm sau nhẩy lên ngu bộ hết cỗ tài chính nhờ cậy ân sủng thứ cách mạng .chứ, trui chẳng tới đỗi khờ dốt cố gắng. tiền tài tôi không thể gửi vào vấy nác, chẳng thể khai báo đồng cạc quan liêu chức vốn dĩ quân ăn xin tui phải độ cách trố ra cụm từ gì đấy khả dĩ nhiều dạng chôn xuống gốc sấu hoặc gốc cam đáp, bình diện nóng rát lỡ bị vả. lần đầu nghen nhời nhẽ nuốm. xui ro nuốm, nghỉ sự thật. cố kỉnh thì cõi ghét này còn nhiều bao lăm sự thật bị bóp họng hoặc bị chôn vùi chập , kẻng cất lên , vang rền không. nom vào sân, thấy tên nam ngớ ngớ, lớn hộ pháp còn ra sức phạng búa ra thanh. hết đay chẳng bảo đều đứng lên tới hiện giờ chén. Chào hai , mình nếu như chạy gian. không do vậy khách sáo. mọi của đều trong lớp tay. bây giờ tôi nếu như mang bạn ra phố xá. Chúc lung tung ca ngon mồm. cứ chuẩn mực bị đờn tặng cháu, tới đâu hay là đến đấy, đừng cần thiết cầu rặt. Phần đang gái mình sẽ lo. kì sau tui có thể đón cháu đáp hai tên báng tay rau vào cửa vin. con quay đít điều trị, sân bêtông mà lại bẹ bất chợt bước mây. Quá đẹp nhằm lắm trạng thái tin sự thực chừng nói vố nà hử. lỡ nhỡ suy ngẫm, vâng chửa cả xốn xang. trưởng cầu tọng, cô y tá trực phòng chống tiến bình diện, miệng tươi tắm. Mời bác bỏ chạy xực biếu rét. Cháu được phương diện đậy cảm ơn o giàu. tao đi trực tính đây lý vị cuộc hoá tồn thứ min do hắn. đỗi thống khổ to nhất trong suốt bụng ta vì chưng y tộc bị đoạ hẹp. do ta đâm vào chính chốn đây, khoảnh bẳn bùn lội đau khổ vày sợi dính dáng tụi phong phanh nhất trong suốt tâm vong hồn vùng sở vang vẳng nơi vâng vong hồn mỗ đỗi tủi nhục nghìn năm mực tàu y tẩm liễm ra lùng tế bào cơ thể mỗ, từ bỏ da giết mổ huyết xương biếu đến cách cảm thụ đổ tồn chốn đây mỗ bị kết án vĩnh viễn thống khổ. Chính chốn đây mỗ bắt giả dụ ra điều món nợ nước non lưu tồn tự nghìn kiếp. cụ man rợ ngả đường đều dẫn quay địa ngục ngữ chính. . đơn cơn gió nóng lẽo lướt trải qua sườn trời vòm lá thanh mai da khẽ xạc xào ngấm ngầm dông. lúc lâu, xuôi khúng khắng cất ho gieo kiêng kị lãi rời rốc. trui xin tội lỗi. trui tiếc cá đàm luận mức ta ra ngõ cụng. ra ngõ cụt vày cạc khước từ trông vào nghĩa vụ mực tàu mình. cạc hệt tuồng trẻ toan kép băng chim mà tã lót hòn bủn xỉn trúng ra đấy khiến họ đổ vỡ đầu, bổ lăn đùng đẻ máu thời cạc quăng quật bay. Sự giá von giàu xác thực hoặc chả. trui chửa có cú trả lời nỗ lực trạng thái cụm từ. Sáng nay tã tớ gọi điện bẩm . thư kí thường trực báo rằng đang xuống bãi trạng thái thao phai bộ. tôi cho rằng đây sự lộng hành ta ngữ cỗ cả cỗ nội mùa. nhiều thể Sáu hoẵng vào thị chung chung. sau đấy vận hành theo đường suy nghĩ côn lũ cụm từ ta. đại hồi bổ dụng ta , tớ gợi ý dận lý lịch tù túng mực tàu tay bộ hết nè. nhưng mà gán , nói rằng mỗ nếu tin tưởng khả hay là cải biến hoàn thiện hạng cách mạng. giàu nghĩa rằng sự việc nằm lãnh địa hạng . Nói đơn cách đích tử thi hơn chả giàu nghĩa vụ chi. tao nhớ tiếc chuyện xảy vào theo hướng tệ lậu vậy. Tôi sẽ hết sức cố gắng. Tuy nhiên, cậu cố gắng hiểu cho tình của tôi. Nói đoạn đưa tay cho hàng diên vĩ lá xoăn viền quanh thảm cỏ giải viền quanh cổ áo đàn . Cậu hãy nhìn kia. cúi xuống nhưng chẳng nhìn thấy gì hết chùm lá tía. chiếc lá bóng nhẫy, no nê nước, chăm sóc thường xuyên khiến vườn thật mỹ lệ. Nhưng vẻ đẹp thanh nhàn khiến điên tiết cau có gắt tôi chẳng thấy gì hết sự mỹ miều của khu vườn này mà sự mỹ miều đó giờ đây giống gai chọc vào mắt của tôi chẳng tỏ vẻ phật ý . Nét mặt có đôi phần ngơ ngác rầu rĩ, ta giơ tay kéo áo để cho thấy một màng nhện lớn chăng giữa hai cành diên vĩ, đó một ruồi mắc lưới đang ra sức dãy dụa. Chuyện đó chẳng phải nói. Vợ chồng xưa nay nổi rán sành ra mỡ. Tôi có câu này hay hơn tép ỉa ra tóc xưa nay vẫn ỉ thế bố về mặt kinh tế. Giờ cha từ mặt, chẳng hiểu sẽ ra. Tự làm lấy mà ăn . Cả vợ cả chồng đều ốm nhách. Mơ nặng chưa nổi bốn mươi cân. Mận phốp pháp hơn thì mắc bệnh xuyễn. thế còn gây hấn với bố đẻ làm gì nghĩ chả nên chuyện. Đúng thật. Nếu ngày xưa, ta sẽ bảo cậu kẻ bị ma làm. Ma làm hay Quỷ ốp thì mọi sự tự do mình mà ra. Các không nhìn thấy mắt cậu ta hay Hai mắt tối hũ nút, mà đôi khi cậu ta nói với mình nhưng mắt nhìn vào đấy. Nom cứ rờn rợn sự rờn rợn mà vừa hồ nghi vừa sợ hãi nhưng không thể cắt nghĩa sẽ phanh phui không lâu. Vẻn vẹn hai tuần lễ sau ngày giỗ đầu của . Nói một cách chính xác hơn sau mười hai ngày. đó vài hôm, trời mưa tầm mưa tã. ta chẳng thể lên rừng, chẳng thể ra nương. Mọi đành ngồi bày ra chuyện rang cốm, nấu chè hoặc đánh bài ăn xu lẻ. Hết ba ngày mưa, ngày thứ tư, ta nghe ngựa hí mừng rỡ từng hồi dài từ lúc tinh sương. Hẳn mấy ngày mưa bị giam trong chuồng tù cẳng nên vật bồn chồn muốn chạy. Nếu nào dậy ắt thấy bếp đỏ lửa từ lúc trời còn tối mực Cô thổi đồ xôi ém cho mang theo dọc đường. Họ ăn cùng nhau ngay trong gian bếp. Sau đó, cô nàng áo ôm lưng chồng ra tận bờ dậu, đứng đó mà nhìn theo xe cho tới lúc nó khuất hẳn sau các rặng cây. lối ôm eo, khoác lưng, bá vai bá cổ giữa đàn với đàn nơi thanh thiên bạch nhật , ta nhìn thấy phim ảnh. Nó thuộc về thế giới phong tục của các tây, đầm. Nó không quen với mắt . Vì thế, nó kích thích một cách đáo để tâm trí láng giềng. Lòng tò mò của , dẫu già hay trẻ luôn luôn thứ phong biểu báo hiệu sự quan tâm tới đời sống, dù nó thể hiện khía cạnh xấu xa. Cô không hay , nhưng thì tin chắc rằng ẩn nấp phía sau các cánh cửa, khuất sau các góc tường, giấu giếm sau các bụi cây có nhiều cặp mắt đang thầm lén theo rõi họ. Dẫu rõ tâm địa của mọi , vẫn hành xử theo cách xưa dạy ngũ thập, tri thiên mệnh lục thập, hành nguyện năm mươi tuổi, số phận mà trời ước định cho mình sáu mươi tuổi, ta hành động theo sở thích. Dừng cổng, cúi xuống hôn cô nàng áo , khi leo lên xe ra roi cho ngựa chạy. vó ngựa dập dồn, hung hãn khua động không gian êm ả của sơn thôn. Trong nhịp kiệu của ngựa bị giam hãm bởi mưa gió, ta cảm thấy sức mạnh bất khả kiểm soát lẫn sự bồn chồn nguy hiểm của một thứ tự do bị kìm nén, đầy đoạ khi tan sương, dữ vọt lên nhanh, sáng chói một cách bất thường khiến cho không gian oi nồng, tràn đầy mùi đất ẩm, mùi lá mục, mùi đống phân chưa oải. Từng luồng hơi ngùn ngụt run rẩy bốc lên khắp các khu vườn ướt sũng, từ liếp rạ mủn trải dọc các bờ dậu để trồng nấm rơm, từ đống vỏ trấu quê tích trữ để quanh năm mồi lửa, nhóm bếp. các mảnh sân cũ, hạt thóc sót hoặc hạt cỏ rơi trong các kẽ gạch long vôi vữa đồng loạt đâm chồi sau mấy ngày mưa. qua vài đêm, hàng ngàn sợi lá non dựng lên lưỡi gươm tí hon ánh quạ. Muôn vàn sợi cỏ trong suốt thuỷ tinh, óng ánh nạm vàng, lá cỏ non dường không còn cỏ mà vật gì đó không thể gọi tên, lạ lùng, kì ảo, hiện lên trong khoảnh khắc làm biến đổi nhìn buồn chán của , đem một thoáng ngạc nhiên thần thánh cho cõi đời buồn tẻ. Có thể vì lý do nào đó ít tính thơ mộng hơn, hay chính vì bàng hoàng khung hoàn toàn thay đổi của thiên nhiên mà đa phần vào sáng hôm . Nhiều í ới gọi nhau lên nương làm cỏ sắn, nhưng sau rốt ta dùng dắng , để giặt mớ quần áo sau mấy ngày mưa, để thu dọn đám rơm vương rạ vãi, để lau dọn góc buồng, xó bếp, nơi ít dòm ngó vì mưa xuống nắng lên, ắt nhiều thứ phải đổ mốc. Vả chăng, sau mùa hái nấm, ta cảm thấy chùn chân khi nghĩ tới việc phải leo lên nương sắn, chui vào luống cây ngột ngạt hơi nóng mà nhặt cỏ, một công việc chẳng mấy hứa hẹn đền bù. Khoảng non , chính vào lúc các các cô chuẩn bị nấu , bỗng có chân chạy rầm rập đường thôn. Thoạt tiên, đám nhi đồng bốn năm tuổi, sau đó đám thiếu niên hiếu kì. sau hết, tuốt tuột làng, đàn đàn bỏ mọi việc dở dang trong trong bếp để xem Cô bị bắt. ta chẳng ngại ngần, không ngượng ngùng khi gọi nhau oang oang, từ sân này vọng sang sân kia, từ bờ dậu này vói qua bờ dậu khác. Này, chuyện gì chưa Cô vợ trẻ của bị công an bắt . Hãy đến xem sự tình ra. Này, dừng tay . nghe thủng chuyện chưa cô nàng áo bị tóm cổ. Làm mà đến nỗi vậy.Có trát tỉnh dội về nói cô ta gái làm tiền, chuyên lừa đảo gia đình giàu có. Lừa Đúng chuyện tầm phào. chẳng lừa thì thôi, làm gì có sự trái khoáy vậy chẳng kẻ khôn ngoan, lõi đời, ăn mòn bát dương thế. Nhưng sự quan trọng đang bí bức. Gần một năm vợ ốm gần một năm vợ chết có rờ mó đâu Không tin . Lão bát ngát mênh mông thế, khối đàn tưởng dễ lắm à cứ thử xem việc gì tôi phải thử, đồ vợ, muốn lúc nào tôi ngả ra lúc . sợ không sức mà chơi. Bởi vậy mới dễ phét lác. Giờ nói dại, mà thăng thiên, tôi đố dám mó vào hến láng giềng. Có mà dao rựa họ chém đứt phăng cổ. ối lũ chưa chồng với goá chồng. Chưa chồng, đấy, xin mời thử sức Goá chồng, mẹ Hưởng rỗ với Lan toét thôn Hạ, có chơi tôi xin đãi thêm ba bữa rượu tăm với gà sống thiến hấp xôi. Nào, dám chơi không ngữ thì xin chịu thế sự đời. Cao chẳng tới thấp không xong. Chỗ thích, không . Chỗ giường kê, chiếu trải sẵn sàng, củ không giương lên nổi. Cho nên mới thành ra bí bức. Khi bí bức có đứa xinh đẹp tiên nó tiến đến, nó ngả sẵn bàn đèn, có mà khôn ngoan thánh thần đổ huống chi nhưng tôi nom mặt mũi cô ta chẳng giống quân lừa đảo. tổ chuồn chuồn. đàn làm điên đảo quốc gia hoặc làm khuynh gia bại sản kẻ khác xưa nay đều phải xinh đẹp. Xoàng xoàng vợ hay lặc lè cục mịch vợ tôi có mà ăn cám. Muốn lừa chẳng xong quen nghĩ chuyện bậy bạ.
tôi tớp muối, rờ đầu gối nói thật. tao không trung quen huơ hoè huơ sói , nói quanh co.
nhưng mà tôi hả không thể tin rằng bị lừa. Chuyện đấy giống sự gà bốn cựa, ngựa bốn hồng thạch sùng khôn ngoan thật, song xét gốc rễ tên cạn chân gắt gao bè mỗ thôi đừng sang trọng giỏi bang giao, suốt đời kiếm chỗ bẳn khách khứa cho nên lọc lõi mà lại già đời tới đâu nhiều hồi phải mộng mị mụ đầu óc vì chưng khuất phủ phục cỗ sậu thủng lẳng trong suốt đũng quần lắm vố mỗ đã dùng đặng chể riễu kẻ sĩ năng không kẻ sĩ hệt đám áo trường xúng xính, tay trắng chân trắng, ngược đồng ta cày cuốc hay tiều cu li, phái áo ngắn chân xui. thì cũ nói nhất sĩ nhì cạn. Kẻ sĩ bao gồm đám tao nhân, hát bội tử, bao gồm hết các bậc quan lại to quan liêu rỏ, cả đám tổng nha lo việc triều chính từ đế đô tặng tới làng thôn vậy mà nhiều cú rằng văn học chữ viết nghĩa bề bề độn ếm ảnh tê mê hồn. cầm cố à tớ chẳng đừng thời giả dụ lắng nghe thoả nói. Cớ cứ khẳng toan rằng chẳng thể bị lừa Sự thế hệ đâu lắm đơn giản ngỡ, lắm thể nhiều trạng thái hoặc chẳng thể đanh bung chắc chắn hay nửa tin tưởng.# nửa ngờ, sau rốt mỗ thoả nghĩ rằng giàu sự giống hạp lý, nhiều đơn nguyên nhân nào đó chính đáng dẫn đến sự bắt cô . làng đơm ra đứng dọc đường nổi cầu mong gác vợ trẻ thứ bị trói choán cánh khuỷu, dẫn dạo do nhen nhóm đẩy kích xã, đầu đánh an hết. Ứơc xem vơ mười hai hát bội , súng ống vai, vẻ phương diện rắn keo kiệt vỉa. cá diễu võ dương oai không hoành tráng cho lắm bởi vì kẻ thù vẻn vẹn nhiều đúng một hát bộ trẻ, chứ tấc sắt trong suốt tay, hơn nác mắt ràn rụa gương mặt tái bợt vị hốt hoảng mà nhỉ còn muôn phần xinh đẹp. sau hụi, có đến thầy giáo chục thanh thiếu niên hiếu tuần tiến đánh thành một đám khán tự nguyện khôn xiết chăm chú. hi hữu, một cậu ẩy kích muốn làm chứng giãi tỏ uy lực mực chính quyền tảo quát lác ruồi xanh. giải thể đờn ranh nè, giải thể bay , đây không nếu như phận sự thứ ngươi. phăng mình bảo đi nhưng mọi rợ sự ăn hiếp nạt đều nước sinh lá khoai. Đám trẻ hiếu lạ phứt lông nhông nhông theo gia tộc biếu đến tận uỷ ban xã, hệt một đám rước thiếu kèn thiếu trống trơn. Tại hội sở uỷ ban, trớt dạt sang trọng hai bên giả dụ bị xua đuổi, nhưng hồi đám ập kích nhãng, tức tốc chun lủi, len lách lạ man rợ cách xuể làm chứng kiến cô bị trói, nhưng từ năm cải cách tới giờ chẳng đương diễn chỗ . chốc gác đấu bị trung thành vận tải tới nơi tạm thời giam cầm theo lệnh chính quyền, rều rễu quách theo tặng tới tận kho chứa đàn cụm từ xã, cách trụ sở uỷ ban đơn khúc đàng, bộ chưa đầy năm phút. một phòng chống vạch nhỏ, kín mít hộp, vẻn vẹn một cửa vào vào đảng gỗ lim, khoá lạ chiếc khoá tứ tung to hơn bàn tay đứa trẻ lên bốn. đương bốn chiều thông thuộc gạch cặp, không đơn lỗ thông hơi, đừng đơn khuôn cửa sểnh. Ngôi đấy xưa kia vốn kho chứa trang lứa cụm từ nhành tổng. Sau, đến thời cách tân, chính quyền cách mệnh trưng xuể nhốt đám địa chủ cường hào. nhiều tuổi hơn đơn chục bị giam trong chẳng phòng chống kín che đậy, rộng mười tám thước, đơn góc đâm tro nhằm bừa bãi tiểu nhân tiện, góc đối xử diện đơn chum vỡ vạc đựng nác uống cho danh thiếp tù. Sau ngày chữa sai, lệnh mực huyện giả dụ đập vỡ phòng chống , nhưng mà chủ toạ xã nhớ tiếc rẻ giữ do đang hữu dụng. cố nhiên, min tặng tới thu dọn, sang sửa, quét vôi mới trắng lốp nổi vôi bôi xoá kỉ niệm đắng cay tẩy uế xú khí đang lưu . từ bỏ đấy, gian nà dùng đả kho cụm từ xã, chốn tập danh thiếp mức bàn ngốc, xoong nồi, mâm chậu, chén đĩa, tách bát phệt cần thiết biếu dịp hoan hay tiếp tục chiêu đãi khách khứa mực tàu chính quyền. Ban văn trạng thái xã, hoạt hễ theo vụ xếp vào đấy bắt băngrôn, khẩu hiệu, bộ kèn rỗng sắm vội vã trong suốt cơn cân cùng cụm từ đám cán cỗ lãnh tôn giáo. Lủng củng một góc này chiếc trống tuếch long tang hoặc bị thủng, hai cây kèn rỉ nhoét, một cây ghita hai cây măngđôlin bơ vơ không vấy, đơn mớ cờ gián nhấm cơ mà chưa nhẫn tâm đôi. chập tay hết tiến đánh an xã đích ả mở khoá, hết một đồ chuột nhảy đầm phóc ra, chui sang chân mỗ té ra phía mau chóng biến tốn trong suốt các bờ dậu phía cơ lối. với nhút nhát đó không khí tù nhân kí lên luồng hơi phả vào phương diện mọi mùi nước giải chuột lộn ngò ẩm mốc ra đây cậu đẩn kích dẫn cô đến cửa ép đầu cởi trói. đại hồi mọi mới cầu mong thấy buộc áo hạng cô bị rách một lốt trường nách. đứt tã bị bức, canh chống ra cái điều xảy vào sự giằng rút xô xát giữa tù túng đồng thi hành ta đánh vụ. chắc cô quá có do vậy khi cởi trói, canh giàu vẻ uể oải thẫn thờ tới nỗi chứ màng màng động đậy bè tay. Chính cậu nấp kích sát sao vận tải cô nếu như dò mở từng vòng dính dáng biếu đến nút nép cuối cùng ào trong suốt kia Điếc năng mà đứng đần ra nắm hả đẫn đờ đứng im, nhường nhịn không nhá thấy quát mắng mức kẻ trải tui. đôi mắt đầm đìa luỵ mờ vì chưng sợ hãi kiệt sức nhớ lệnh lâm thời nhốt chẳng thực hiện cả đánh an xã quát. Sau đó, thấy kẻ tội lũ chớ nhai chớ nhiều phản bội tương ứng chi, mỗ giơ tay trốn ra lưng chừng tuồng ra trong cơ. chìa tay phòng chống Lủng củng ngữ tụi tầm tầm kí ngò hôi mốc xì, min dằn giọngvào Chỗ mức hiện nay trong suốt đó. cô bị lẩn trốn một bao vận tải đựng trấu, gác bửa kềnh bao vận chuyển trấu lên sọt đựng xoong nồi, tớp đĩa mức uỷ ban. cả làm an xã kéo hai phe phái cửa, khoá nói trống lổng. tự hiện đến tối sẽ giàu tiễn biếu. Sau đó, quay đám núp kích tuỳ tùng, mỗ tra đơn lệnh trống. liệu song cắt cử sắp cho ngơi ả. tương lai, chính quyền sẽ chia xử. Sau đấy, trưởng làm an xã tiến lên vài ba bước đi phía đám trẻ lầm hiếu kè, đưa mắt oai vệ nhìn khắp dọ. Đám lặng im thóc, trướng mắt mong vày tứ tung diện mức quyền sức. đơn đỗi sợ hãi tự lâu yên hốt nhiên bừng thức dậy khiến hụi tã lót bối lờm xờm . chờ cho khoảnh khắc lặng im trôi qua, hết công an xã hắng giọng diễn viên chuẩn bị ra sàn diễn, trong khi thầm kín chuẩn mực bị đơn diễn văn nhưng buộc ta nếu công bố cho xứng với chức trách cá nhân chủ nghĩa tìm quan trọng mực tàu cảnh huống vừa xảy ra vẫn lắng nghe biếu tinh. Nhiệm vụ hạng man rợ cần lao. cần lao vinh quang. bởi thế tôi yêu cầu xoay bay cùng làm việc. mỗ chả bởi thế hoang phí thời kì sinh sản. còn tối. < sáng dạ xã hội, tôi, đại diện của chính quyền, có nhiệm vụ giải quyết. hết, cá nhân chủ nghĩa tôi, trưởng công an xã, xin hứa toàn thể sự việc sẽ giải quyết một cách triệt để. ta sẽ tiêu trừ tận gốc rễ mọi nguy cơ độc hại để bảo vệ đời sống chung của cộng đồng hạnh phúc mỗi mái . Nào, có ý kiến gì không hùng biện dừng lời đưa mắt nhìn mọi. Hoan hô lên , vững chắc đó kẻ đang cần xin chức trách áp triện vào bản lý lịch cho thoát li. Nhưng đám lặng im. có lẽ vì bài diễn văn hay ho kia chưa kịp thấm vào cân não họ. có lẽ vì một đàn bị trói giật cánh khuỷu khiến họ nhớ thời cải cách ruộng đất, nỗi hãi hùng quay khiến hoang mang. Điều rốt cuộc trong đám hiếu kì , không ít kẻ chịu ơn hoặc thực khách thẳng tính . Dẫu chăng từng có lúc chén chú chén , chén tôi chén bác. giống ắt phải hiểu câu chẳng nỡ hoặc, nỡ lòng nào cất hoan hô không thấy hưởng ứng thì bẽ bàng lẩn ra phía sau. Còn trưởng công an xã thấy bài diễn văn hùng hồn của mình rơi vào lặng im thì bẽ bàng tức tối, liền đổi giọng quát. Không có quan điểm thì thì giải tán. Nói xong, ta bỏ tức thời. Đội du kích lục tục theo . Còn đám hiếu kì dừng nhìn ổ khoá to đùng một cách bần thần, chẳng nói với một lời. Riêng lũ trẻ tò mò chạy tới, dán mắt vào khe cửa hòng nhìn tù nhưng sau một hồi loay hoay đành thất vọng bỏ vì hai cánh cửa lim của chánh tổng thời xưa kín bưng không một lỗ thủng bằng đầu đinh, không một kẽ hở mảnh cọng tăm dù qua bao lăm năm tháng. Lúc , ác vàng vừa đứng bóng. kẻ hiếu kì nhất phải quay về vì kiến bò bụng. ta nấu gấp, hò hét vội, ăn cấp để sau đó đến xem sự tình ra . đấy, hai cánh cổng mở toang hoang, nhưng chớ hòng chôm chỉa vật gì vì Tư móm ngồi chồm chỗm ngay bậc cửa chính. Từ bậc cửa , có thể nhận diện ra từng khi họ bước vào cổng. cất đon đả không có chuyện gì xảy ra đời. Mời các vào uống nước. bữa nay dịp nghỉ ngơi cho đỡ nắng. Trời này chui vào nương sắn chui vào hoả lò. Thế mà có vẫn lên nương đấy ối kẻ ngu đời. Mà trong lũ ngu có tôi đây. Nếu không sáng nay tôi để chứng kiến cho tỏ tường mọi sự. Vậy vừa mới đến ngót nghét một giờ. Tôi đang làm cỏ sắn thì thằng cháu chạy lên báo. Hai cô cháu chạy thốc chạy tháo về đến nơi thì mợ bị mang còn vợ thằng đang đứng sân. nó phái đến để giữ cho nội. Tôi đuổi vơ cả lũ về dám làm thế tôi không dám nhỉ Thằng chủ tịch xã nhưng còn tôi. Mẹ nó đẻ nó ra hết sài đẹn, một tay tôi chăm bẵm. đận bẩy tuổi, nó mắc bệnh ghẻ suốt mùa qua đến mùa hè, tôi cúi xuống lấy ghẻ cho nó đau sụn cả lưng, mờ cả mắt. tôi đun nước lá tắm, xức thuốc cho nó lành. Mẹ nó vụng thối vụng nát có làm gì đâu Từ khi lên ghế chủ tịch đến nay, xem ra chiều vểnh râu vênh mặt . Bọn du kích trưởng công an xã dám ra tay thế này ắt hẳn phải có lệnh của nó. mà bỉ mặt bố đẻ đến mức thì chẳng còn. Nhưng dường như đó lệnh của tỉnh. Nếu lệnh của tỉnh thì phải có công an tỉnh, không phải mấy mặt phèn phẹt xã này. Trong số mười thằng du kích vào này trói mợ có sáu thằng chui từ háng mẹ nó ra tay tôi cắt rốn, tay tôi tắm rửa. tôi sẽ đến từng thằng đập váy vào mặt nó. Để xem nó dám làm gì tôi chẳng qua nó lũ tốt đen. bảo gì thì phải cúi đầu làm nấy. Thời cải cách chẳng ối kẻ bảo tố bố tố mẹ sẵn sàng nhổ vào mặt ba má hoặc gọi cha mẹ quân phản động, đồ gian hạng có ra gì đâu. Đúng lũ chẳng ra hồn , nhưng khi bị sai bảo làm dám chống lửa thử vàng. tử tế quân bất lương khác nhau lúc gian nan. Bình thường trơn lông đỏ da chẳng há miệng . Lúc vẻ, chẳng giơ tay vỗ.Tư móm kết thúc đột ngột cuộc đối thoại vậy chuyển làn nhanh chớp này có đường phèn thượng hạng , nào thích uống trà ướp cúc với đường phèn tôi mời. Cúc vạn thọ chẳng hiểu gì hết. Cúc vạn thọ không ướp trà. Mà có ướp phải đổ trà vì nó hắc. ta ướp bạch cúc hoặc tiểu hoàng cúc tức loại cúc vàng nhỏ khuy áo thôi . Nào sành chè ướp mà trời mới nắng lên uống trà cúc cho thanh giọng. Nào, xin mời các các cách cắt chuyện chuyển khúc của Tư móm xem ra còn giỏi hơn các dàn sân khấu. làng tuy mót chuyện nhưng không dám hỏi thêm. Khi mùi trà cúc thơm ngào ngạt toả hương , khi bình đường phèn lấp lánh cục thuỷ tinh nhỏ bày lên mặt bàn thì ta quay sang xì xụp uống trà ngọt. Vị ngọt thanh tao của đường phèn khiến cho hương cúc có một vẻ lâng lâng trong suốt khi đứng giữa một nỗi buồn trôi xa một niềm đang còn chờ đợi. Câu chuyện xoay sang cách thức ướp trà, cách trà đóng gói trà từ thời chánh tổng. hấp háy nhìn lên đỉnh Lan Vu để tơ tưởng ngày nào đó, một vị cao nhân mặc áo thụng thêu vàng lộng lẫy sẽ bước tới góc núi hẻo lánh này bày cho họ cách trồng cất loại trà thượng hảo hạng trà Trảm mã . Bởi chừng như , giá bán một cân trà Trảm mã xây một toà lâu đài bốn tầng, với mười sáu căn buồng thênh thang, cửa kính cửa chớp sáng loáng buồng của khách sạn sang trọng thủ đô nội tuần trà kết thúc ,mặt trời ngả qua phía tây. Bóng nắng đổ xuống một phần ba mảnh sân gạch. Đồng hồ treo tường thong thả gõ ba . Khách chào chủ ra về. ta không thể ngồi thêm vì qua mấy tuần trà, dạ dày chẳng còn chỗ chứa mà điều tò mò không phép hỏi . Vào giờ này, chẳng còn lòng dạ nào lên nương xuống ruộng. nấy quay về , quét dọn đồ đạc, lật giở tấm chăn manh chiếu cho khô ròn, kẻ ra sau vườn tỉa cành, rẫy cỏ, toàn công việc nhung nhăng cho hết chiều để chờ sau bữa sẽ có cơ tụ họp. Bởi mong , mặt trời rơi xuống để bữa tối dọn lên mảnh sân mà bên , gạch còn ấm nóng, nhưng bên gió núi ùa xuống phà làn hơi mát rượi nụ hôn ẩm ướt của sương mù. ta ăn vội ăn vàng, đàn không uống rượu, đàn không nghê nga cắn thóc rang hay nhâm nhi bỏng ngào mật sau bữa để mau mau lên đường. quờ quạng đều phải chuẩn bị đèn, đuốc bởi nơi đây, trời tối một cách mau lẹ. Mươi phút còn nhìn rõ bàn tay, mươi phút sau vật đen mực. Từ thôn Thượng, thôn Trung tới thôn Hạ, mọi ngả đường đều lập loè ánh lửa. Một địa không bảo nhưng mọi đều hướng tới cô . Thế không hẹn mà nên, xã dồn tới cửa cô bí thư đoàn. Cả một đám , cầm đèn pin, xách đèn bão, kẻ mang đuốc dầu hoả cháy đùng đùng. Nhưng cửa ngõ cô khoá bằng một ổ khoá Tầu to đùng. Nhìn vào trong, sân lẫn đều tối om quái lạ , cô này đâu nhỉ. Sáng nay có còn thấy cô ta ra cửa hàng mua vải mà. Hay cô ta tay Lúc bắt cô có xã trưởng công an với đội du kích , chẳng thấy tay đâu. Tay kí lệnh cho trưởng công an thực hiện. ta tránh mặt, đương nhiên thế. đời trai trưởng dẫn quân tom cổ mẹ ghẻ bao giờ có đồ tể . Thế cô can cớ gì mà phải tránh mặt quên rằng chính cô ta nhận lệnh của về tận làng Khoai điều tra lý lịch cô lẫn chuyện xây tầng cho bố vợ hay Cả xã này cô duy nhất truy đến tận tổ chuồn chuồn thế, không cánh tay phải thì cánh tay trái của chủ toạ. Thể nào, tôi thấy họ thậm thụt với nhau, ra vẻ đặc biệt thân tình.Ối chao, bắc thang mà hỏi trời. Tình đời ấm lạnh chuyện thường. Họ từ mặt nhau bữa tôi kéo mấy bao than về ngang qua cô , thấy tay hầm hầm bước ra mặt thâm l trâu vậy. Mấy hôm sau gặp cô , tôi tảng hỏi thăm thấy mặt cô ta sưng lên lệnh vỡ, đáp chủng chẳng Tôi không , tôi chẳng quan gì tới này chết nhá dám ví mặt chủ tịch thâm âm hộ trâu Tôi mà mách thì chết toi. Tôi thách mách đấy thâm trâu câu ví tự xửa xưa. Tôi cứ theo vậy mà nói . Đùa tí thôi, nhưng tôi không ngờ họ bỏ nhau nhanh vậy. Ôi chao, với giằng néo nhau nút lạt cởi ra buộc vào, buộc vào cởi ra bỡn. đời này có gì bền đâu Nhưng cậu chủ toạ. Chẳng nhẽ bí thư đoàn dám qua mặt cấp đó thì có trời mới . Thôi, về , sáng mai còn làm cỏ sắn. Mai không làm để dăm hôm nó ăn xuống gốc có mà hà hết củ. bao lăm công trồng trọt, chăm bẵm mất toi nói chí phải. Đành sắn chẳng ra mấy tiền nhưng cho ta thứ nuôi lợn hạt bột dành ngày cơ nhỡ. Chẳng nên bỏ phí của trời. Về Thế ta lục tục kéo nhau về, bởi mất cả ngày để theo rõi một tấn tuồng vậy kể . mai mốt, sự gì đến sẽ phải đến. Còn họ, nương sắn đang đợi chờ. Ánh lửa nhấp nháy tản ra ngả đường ngoằn ngoèo lượn qua các miệt vườn các giải núi. nói chuyện tan loãng trong khung bát ngát huyền tịch của trời đêm chợt một vệt lửa phóng qua pháo thăng thiên. đó cất Ô , chổi. có chổi vào tiết Không phải chổi đâu, đấy rụng. Khi rụng có vừa tạ thế . Chim cú kêu hoặc chim lợn kêu có khuất núi. Chứ rụng điềm báo rằng có một thánh hết hạn lưu đày trần gian bay trở về cõi đình. Thật vậy Trời đất thật lạ lùng. Khi chủ tịch mở mắt, ba giờ chiều chưa bao giờ một giấc dài nặng nề đến thế. giấc mơ ngắn, hãi hùng, xen lẫn hình ảnh, ý tưởng còn đọng sau câu chuyện về tiều phu khiến giấc đẩy tụt xuống một vùng sâu. có cảm tưởng vừa dự một cuộc nhảy dù đêm mà trong đó gã lính dù chốc bị cưỡng bức lao qua cửa máy bay để buông mình vào một không gian tối tăm đầy hù doạ. Thật tồi lẩm bẩm bước ra hiên. Nắng đổ dài quá nửa sân, một thứ nắng trong suốt, vàng nhạt, không mảy may hơi ấm. cành mai rung trong gió. ngơ ngẩn nhìn , vẫn đang chòng chành giữa cơn mơ vừa qua hình ảnh mảnh sân chùa mắt. Mảnh sân cách chưa đầy sải tay, với hàng gạch vuông, với nắng quái ngã qua mái ngói phía tây. Từ ngôi chùa bên kia sân, gõ mõ lẫn đọc kinh vọng ra. Có thể phân biệt giọng của vị sư già giọng lảnh lói hơn, của sư nữ. lắng nghe hồi lâu tụng kinh để tin chắc rằng giấc mơ hoàn toàn qua giờ đây, sống trong hiện thực. Cậu lính trẻ phục phịch đang say trong chiếc võng mắc bên chái hiên đầu chùa, gương mặt đỏ hồng. Tuy còn trẻ, cậu ta ngáy, ngáy khá to. Cả hiện thực, một hiện thực mạnh mẽ hiển nhiên kéo khỏi giấc mơ miên man, giấc mơ khiến tâm hồn chìm đắm tầu bị bẻ hết buồm lái, bị nhấn xuống đáy bùn. Thôi chết cậu lính trẻ đột nhiên vùng dậy, kêu to xin lỗi, quên mất. Không chính tôi quên. Hôm nay thật mát trời.Vâng. Xin chủ tịch chờ cho vài phút. xin pha trà ngay chàng lính hối hả cuốn võng, cắm nước. Phòng quản trị thay chiếc ấm điện mới từ nay cậu ta sẽ không còn phải hì hục đun nước trong gian bếp chùa. nhìn cậu ta, lặng lẽ. Công việc của một ngày quanh quẩn thế thôi. Bỗng nhiên, nhớ tới tuổi trẻ của mình, không khỏi tò mò làm cậu ta có thể chịu nổi suốt đời thứ công việc tẻ nhạt này Một thứ công việc chẳng mảy may thích hợp với tuổi hai mươi. Phải chăng, vì một niềm sùng kính mà phải hy sinh đam mê khác Hoặc chính họ chẳng có đam mê nào đáng giá hơn đứng trong một đội quân trả lương để làm một thứ công việc tẻ nhạt suốt cuộc sinh tồn.Nhưng vội vã xua đuổi thắc mắc vì quả bất tiện. yêu chàng lính trẻ này, có thể một cảm tình muộn màng không chờ đón, tuy nhiên nó vẫn xoành xoạch niềm trìu mến đích thực. không muốn có ý nghĩ xúc phạm đến cậu ta. Thưa chủ toạ, mời vào phòng dùng trà. Cảm ơn. Chú pha trà gì vậy dạ, trà ướp nhài, hôm tốt, tôi vào đây quay vào phòng, không gian thoang thoảng hương nhài. Ấm chè vừa pha toả khói. Rót đầy một chén, nhấm nháp từng ngụm nhỏ. Hồi còn chiến khu Việt Bắc, cho trồng một bụi nhài ngay sát chân sàn. Bụi nhài mọc nhanh hơn cỏ, sau một năm lan rộng tấm chiếu đơn. chiều hè oi nồng đêm mưa rả rích, hương nhài bốc lên ngây ngất. bông hoa nhỏ xíu kia, vì cho một mùi thơm nồng nàn đến vậy Nhiều đêm, đứng bên cửa sổ, nhìn ra khoảng rừng tối đen, thở hít đầy lồng ngực làn khí của rừng đêm hoà với hương nhài. đến khi có nàng, thường gặp hoa nhài hơn, bởi nàng thích cài hoa nhài hoa ngọc lan tóc. Ta có nàng trong tay vào năm, khi nàng hơn hai mươi tuổi. Từ bắt gặp nàng cùng cô bạn ngồi chia nhau chùm vả cây, ta còn phải đợi chờ thêm hai năm . Hai năm trông ngóng, mỏi mòn. Ta đâu có yêu một đứa trẻ vị thành niên Về luật đời, ta chẳng mảy may phạm lỗi. lão tiều phu kia còn kết hôn với một cô gái trẻ hơn nàng, cô ta mười tám tuổi. Chén trà cạn, sót một cánh nhài khô đáy. chủ tịch chăm chú nhìn cánh hoa héo chợt hồi nhớ cảm giác ghen tuông của thời qua. Ghen tuông, kì cục thay, một thứ yếu đuối bất khả thú nhận. mường tượng không gian lạ lùng đêm , mùi thuốc lẫn mùi thuốc đốt tục thứ nọ xen lẫn thứ kia một cách lộn xộn, hút một cách máy móc, bất tri kì vị. nhớ chiếc gạt tàn đất nung đầy ắp đọt thuốc, mớ tài liệu mà lật giở hết trang nọ đến trang kia nhưng không đọc nổi một dòng. Đêm trước nhất họ làm tình. Thế gian có câu miếng ăn ngỡ đến miệng bị rơi nên mới theo thằng báo thù. Cô ta tưởng chắc chắn sẽ bước chân lên giường gỗ lim của. Chẳng gì có cơ ngơi toà ngang toà dọc, tám lạng, ả nửa cân, nào kém cạnh nhau. Không ngờ có đàn tít tắp mù khơi nó bay vèo đến chim yến, đậu đúng cành soan của trong mộng. Thế tan cuộc đoạn này chính cô ta vụng tính. Thằng đàn đáng mặt quân tử không thèm ngó đến của nả vợ. bọn đào mỏ mới nghĩ đến túi tiền. Trai hùng, gái thuyền quyên bậc chính nhân chuộng dung nhan, ngôn hạnh. Chí phải vô kể tiền mà phải tìm một đàn giàu có ta bê một đứa xinh đẹp tiên, tươi trẻ nõn nà, da thịt thơm phưng phức. Tuổi sáu mươi thế chết không còn chi hối tiếc. Kết luận cô gái già vụng tính. Đừng vội kết luận vụng tính nhưng nó giỏi xoay đầu nó lắm mưu hơn toàn thể đầu chứa rặt bã đậu của lũ ta cộng . Tôi đố các xoay chuyển tình thế giỏi nó. Đang từ phe cậu , nó nhảy một phát thành đồng minh của. ta bảo đục nước béo chính thế này đây. Phải công nhận đàn này khiếp đảm kín võ bưng vậy mà nó thế mạnh chẻ tre, trùm từ huyện đến tỉnh. Ắt hẳn nó phải có tay trong, họ hàng thân thiết ngồi đám cầm quyền. Một đàn đang từ chạy sang, bỏ sang nhanh lật bàn tay thế đáng gờm mặt. Không tóm củ khoai của thì nắm triện uỷ ban xã, giờ nó đàn quyền hành nhất hạng, đứng đầu hơn hai ngàn phu này. Thế chẳng phải nó thắng một ván to hay ván to thật. Chuyện này không dám chối cãi. Nhưng tôi xin hỏi các , đầu nó lắm mưu thế thì ba ba của nó có sỏi bên trong không nhỉ. kiên cố có. Hôm nào nó qua các cứ thử lắng tai nghe xem, hai hàng sỏi đóng hai bên hẽm của nó cọ vào nhau leng keng, lục cục chết nhá. Tối nay tôi về bảo chuyên nghiêng đầu giỏng tai nghe ba ba của gióng chuông véo đứt tai cầm chắc dào, mách vợ tôi chuyện bằng . Nó rằng nhìn thấy gái già này bộ sậu của tôi héo rũ , kim đồng hồ số sáu tức khắc tội nghiệp cho cô , quyền cao chức trọng, to sân lớn thật nhưng ba ba để mốc thếch, khéo giờ gõ kêu công cốc mõ chùa. Láo, dám ví von thế hả Bậy bạ , các cụ vả cho sưng mõm lên hiện thời. Ôi xin các ngài đại xá, miệng lỡ mồm. Lặng im. Tôi có một câu đố dành cho các kể cả các các cô , nếu muốn tham dự. Đố rằng từ giờ trở vườn cô chủ tịch sẽ trồng loại cây nào hỏi oái oăm thế ngồi trong óc nó mà. Thế mà tôi đấy, các đánh cược gì tôi nói chà nghe. Đồng ý, một bữa rượu với cá rô rán. Bủn xỉn thế, không thèm. Thêm bữa rượu thứ hai với gà mái tơ hấp, chấm muối lá chanh.Bữa thứ ba với bún lòng mắm tôm, mùi tàu, húng quế. Tôi chấp nhận. Giờ, các giỏng tai lên mà nghe từ nay về sau cô chủ toạ xã của ta sẽ nhổ sạch các loài cây hiện có trong vườn mà trồng toàn chuối ngốc. Loài chuối ngốc này phải lấy giống tận tỉnh, còn có tên gọi chuối tăng sản, hoặc chuối triển lãm, mỗi quả nặng từ nửa cân tới bảy lạng tây, to hơn chày giã cua của các nội trợ các các cô lập tức rú lên bị rết cắn, hoặc bị dội nước sôi. Phải gió này đàn đểu cáng. Đồ chết giẫm quỷ, đồ trời đánh thánh vật họ lăn lộn, ngả nghiêng, rú lên từng hồi điên, đến bật cơn ho sằng sặc mắc chứng ho gà, đến chảy nước mắt nước mũi thế, đoạn kết của toàn bộ cuộc bình phẩm bao giờ vẫn câu chuyện tưởng tượng lạ thường tục tĩu, nơi trí tưởng tượng của nông xài hết công xuất để dồn trút ẩn ức trong tâm hồn họ để bắn loạt đạn hành hình vào kẻ nào đó bị buộc vào cây cọc một pháp đình xưa cổ miên viễn . Nhưng câu chuyện vừa nghiêm chỉnh vừa cợt nhả về đàn quyền lực chính một lối báo oán. Lối báo oán vô thức xưa cũ trái đất. Khi một cơn chấn động tinh thần tập thể xảy ra, ta phải tìm phương thức giải cứu để có thể tìm sự cân bằng, để củng cố niềm tin vào bản thể, sau rốt, để biện minh cho cuộc sống tương lai. Cách tiện lợi nhất tìm vật hiến dâng một vị thần vô hình vô ảnh, một đấng linh thiêng tối cao đầy quyền năng bùa phép hoá giải mọi tai ương. xưa từng bắt cô gái đẹp nhất vùng ném xuống vụng biển để làm vừa lòng Hải long vương với tên gọi Thanh long vương, Bạch long vương hay Hắc long vương tuỳ theo vùng biển các vị thần trấn ải. giờ đây không thể bắt cháu họ ném xuống vực sâu để tế sơn thần nên họ phải tìm cách mang lên dàn hoả thiêu của dư luận một kẻ khả nghi nhất về tư cách. Trong trường hợp này, không có vật thí mạng nào thích đáng hơn cô chủ tịch vừa nhậm chức thị . Giấc mơ của đứa bé thôn thổi một cơn bão khắp vùng, nhưng hết trong xã. Một quái vật khổng lồ giao tranh cùng đứa vừa chui ra từ lòng nó. Phải chăng đó hình ảnh biểu trưng cho nỗi bất hạnh mà ta sợ hãi nhất đời sự vô phúc, sự vô đức, sự bất nhân. Bất cứ một gia đình nào, dẫu sang hay hèn, giầu hay nghèo đều xem mối quan hệ giữa các thế hệ nền tảng vững chắc nhất của một dòng tộc. Không có tiền thì không sống bần hàn một thứ địa ngục ánh quạ, không ngạ quỷ chẳng có lò thiêu nhưng nung nấu trong đau khổ. Tuy nhiên, nếu rương hom đầy tiền bạc, mà vợ chồng đánh lộn, vác dao chém nhau để tranh giành phần hơn phần kém thì sự giàu sang coi một thứ địa ngục thứ hai. Một địa ngục không kém phần kinh hãi. Tình mẫu tử tình phụ tử xưa nay vốn coi thứ tình cảm thiêng liêng nhất trong cõi. Từ thuở đứa bé lọt lòng, ta hát ru công cha núi nghĩa mẹ nước trong nguồn chảy ra. Câu hát bên nôi sẽ còn lặp lặp một điệp khúc bất tận qua suốt tuổi thơ sang đến tuổi trưởng thành. khi đứa bé trở thành một chàng trai hay một cô gái, trong hôn lễ, ngày hạnh phúc nhất của cuộc đời, họ phải quỳ lậy sinh thành nuôi dưỡng họ ngay bàn thờ gia tiên. Nghi thức biểu lộ sự tôn kính lòng ơn. Nghi thức lời cam kết của tình hiếu đễ. Thời cuộc đổi thay, các đám cưới chính quyền cách mệnh không trầu cau, chẳng còn pháo hồng, khăn lụa. Trai gái vừa liếc mắt đưa tình tối hôm sáng hôm sau báo cáo đoàn thể, đảng, đoàn, hay ban phụ nữ xã. Cha mẹ chưa kịp cất nhời, họ kéo nhau ra uỷ ban cộp dấu vào tờ khai giá thú. Mực vừa ráo, ngay tức thì các đoàn thể đứng lên tuyên bố, diễn ngôn, khuyên nhủ các cặp tân hôn phải đoàn kết, chăm lao động, hoàn thành mọi nhiệm vụ của nước gia đình. Sau đó, kẹo lạc nước chè thay cho cỗ lớn, cỗ nhỏ tràng vỗ tay thay cho pháo hồng, khăn lụa. ta phải cúi đầu khuất phục quyền lực thế tục. Nhưng cuộc phục thù rình nép trong bóng tối của lặng câm vào thời điểm cho phép, ắt xảy ra thế, giấc mơ của đứa bé thôn Trung dội vào tâm hồn cơn bão của sợ hãi phẫn nộ. Ngoại trừ kẻ mất trí, chẳng muốn có một đứa quay cổ đâm dao găm vào lưng mình. làm cha làm mẹ thường hy sinh không tiếc thân cho các ăn, , trở thành một nọ kia hơn hẳn chính họ. ta vẫn dạy dỗ từ bao đời lợn mẹ mới táp lợn , chó mẹ mới tranh ăn với chó , loài chẳng thể hành xử vậy. Khi hy sinh thế, ắt hẳn họ tự cho phép mình quyền đòi hỏi nơi đứa lòng hiếu đễ thường hằng của đạo lý luôn luôn bị dập vùi bởi một hiện thực phũ phàng. Giấc mơ tình nghĩa vốn liếng mênh mông biển khơi, nhưng hiện thực của lòng nhân ái, của sự quên mình dòng sông mảnh mai, kênh hẹp. Tự muôn đời, cuộc sống trôi dòng nước, giữa hai bờ của hy vọng thất vọng, của lòng tin với sự mất lòng tin, yêu thương oán hận Giống trái đất quay giữa quạ mặt trăng, một sự luân chuyển không ngưng nghỉ, một đổi dời bất tận, một xoay vần miên viễn cho đến ngày trụ trở nên đám tro của hỗn mang, trong cuộc trở về cuối cùng. Bởi quy luật của sự luân chuyển không mệt mỏi này, ta phải cứu vớt niềm tin của chính mình vào thời khắc hiểm nguy nhất. Không còn niềm tin thì chẳng còn cuộc sống, cho dù một niềm tin rồ dại. quê cần phải bảo vệ mái của mình, họ cần tin rằng sẽ ơn sự hy sinh của họ, rằng sẽ trở thành đứa hiếu đễ để xứng đáng với tất thảy lao khó, nhọc nhằn , hy sinh, tận tuỵ trong ngần tháng năm. Họ cần bảo đảm rằng một mai đây, khi họ nằm trong quan tài, đứa sau linh cữu sẽ nhỏ giọt lệ chân thành vì tiếc thương chứ không phải vì cần diễn màn kịch để che mắt xóm giềng, hay để phục thù lao cho cửa, ruộng vườn, tiền bạc mà họ để cho. Họ cần bù đắp một cách công bằng, bởi tình yêu cần đắp đổi bằng tình yêu. Tấn tuồng thế sự diễn ra trong gia đình , thoạt kì thuỷ tưởng một màn chèo tiêu khiển, dà đụng chạm đến bi kịch vụng lén, kích động cơn khắc khoải, nỗi lo âu kinh niên nung nấu sau cánh cửa nhiều gia đình. Đến khi giấc mơ mẫu tử giao tranh của thằng cu xuất hiện thì cơn day dứt thầm kín trong tâm hồn bùng khởi giông tố chà xát khắp vùng, ta đổi tên giấc mơ mẫu tử giao tranh thành phụ tử huyết chiến để cho gần với hiện thực. Phụ tử huyết chiến bởi có bí ẩn chẳng thể lý giải trong câu chuyện lạ lùng này. Chính trưởng công an xã , sau khi bị huyện hỏi cung vì thi hành mệnh lệnh một cách cẩu thả, máy móc, không tỉnh táo giám sát kĩ lưỡng kể rằng khi tới đọc lệnh, yêu cầu cô chứng minh rằng quan hệ của cô với hợp pháp, vợ trẻ của la lên tôi có cưới xin hợp pháp. Tôi sẽ đưa tờ khai hôn thú cho các xem giọng cô quả quyết. cô tất tả vào buồng, tức tốc mở khoá chiếc tủ lim ba gian đồ sộ để lục tìm giấy tờ. Vẻ mặt lẫn hành vi của cô khiến cho trưởng công an xã chột dạ, bởi ta hiểu rằng nếu quả thực cuộc hôn nhân của họ hợp pháp thì tờ lệnh truy nã kẻ mại dâm mạo, trong trường hợp , ta sẽ bị kết tội a tòng mạo giấy tờ, đàn áp công cùng chủ tịch . Tim ta bắt đầu nhẩy loạn nhịp. Nhưng may mắn , lục soát, cô tuyệt vọng, sau rốt đàn hoảng hốt gào lên ăn cắp tờ khai giá thú của tôi Tôi thề với các rằng tôi đăng kí đàng hoàng làng, chính cậu tôi, chủ tịch xã đứng lên làm thủ tục. Nhưng vào lúc , mọi kêu gào, lóc của cô đều vô nghĩa vì trưởng công an xã đội du kích đều tin chắc mệnh lệnh họ thi hành chuẩn xác, nếu một mệnh lệnh chuẩn xác, họ sẽ thẳng tay trừng trị một đàn vô đạo đức, phá hoại thuần phong mĩ tục của xã hội. Điều kì lạ sau khi huyện thông báo lên công an tỉnh, công an tỉnh phái về giải quyết ngay lập tức, lúc cô giải phóng khỏi căn phòng tạm giam hôi rích mùi nước đái chuột đầy dĩn, muỗi chính lúc mang tờ giấy khai giá thú trả cho cô vợ trẻ. Rõ ràng chính lấy nó chứ chẳng phải một tên trộm vô danh nào đấy. Điều bí ẩn này kiên cố không một dám hỏi, nhưng nó chủ đề cho tuốt cuộc tranh cãi của trong vùng. thì cho rằng đoán sự việc nên lừa cậu trai vào bẫy. cho rằng mang tờ khai hôn thú theo vì rằng nó sẽ bị đánh cắp thủ tiêu bởi chính cậu trai. Chiếc tủ ba buồng đồ sộ vốn vật gia bảo qua nhiều đời. trai trưởng nên quyền giữ một chiếc chìa khoá. Sự cẩn trọng của cha vô tình trùng khít với việc cậu trai cay cú muốn hạ nhục mẹ kế đáng tuổi gái mình. Có cho rằng mọi sự xảy ra bàn tay của quỷ hoặc thần, rằng không một đứa tỉnh táo nào có thể hành xử , chẳng có một cha bình thường nào nỡ lòng ám hại mình. Rằng sự việc này đích thị xưa vẫn gọi ám rằng gia đình này có dây tơ mối nhợ với thế giới của ma quỷ nên xoành xoạch xảy ra sự việc bất thường. mẹ bị ma đói nhập hồn, giờ đứa trai bị quỷ mù ám quẻ. này đều hành động rồ dại sự điều khiển của một gã phù thuỷ hiểm ác, hoặc một quỷ vô hình. Họ còn xác di động, hoặc rối gỗ sợi dây điều khiển thế giới ma. Thôi thì loại thuyết, mọi chiều phân tích. Cuộc khẩu chiến kéo dài miên ngày nọ qua tháng kia. Nhưng một điều tất cả mọi đều cảm nhận, nỗi sợ hãi một hiện thực quá tàn bạo, một hiện thực khiến cho mọi kẻ làm cha làm mẹ đều chấn động đến tận nơi sâu xa nhất trong cõi lòng. Họ cố dò tìm sự thật . Một ngày, trai bạo gan hỏi thằng bị tù bao lâu theo xét xử bốn năm sáu tháng. Thế bây giờ ngồi chồm chỗm ghế của nó. Đấy chuyện của kẻ cầm quyền, chẳng phải việc của ta. Nhưng dù nó , cháu ruột của chẳng chuyện đó không tìm cách nào đấy làm giảm nhẹ sự tình chú muốn nói gì muốn nói chẳng lẽ tầm tay dài không giữ nó ghế chủ tịch xã chú tiếc hả Nhưng tôi cha đẻ của nó, nó còn hà hiếp tôi đến thế, huống chi dưng không dám nói gì thêm. Sau đó nhiều ngày, ta mới đến , trách mắng đứa cháu dâu thằng chồng mày ngu hơn chó, sướng chẳng đường sướng. Từ khi mày dựng vợ gả chồng, dọc ngang đều do bố lo liệu mày sinh đẻ , từ đồ ăn thức uống đến quần áo giầy dép lũ trẻ, sắm sanh. Cho đến ghế chủ toạ, chẳng có , đố thằng chồng mày ghé đít ngồi vào . Có không cả đàn cả lũ mày mà họ hàng nương nhờ cây cao bóng cả. Mẹ chồng mày chết , muốn lấy quyền , phận sự gì mày phá thối Đúng lũ đầu lợn. bây chừ thằng chồng ngồi tù, vợ lo hai bữa ăn hết hơi, cổ dài cổ ngỗng. mày thấy sướng hay chưa đấy sự thức tỉnh của lý trí đạo đức. Phải chăng đó chính bài giảng luân lý cổ truyền Nhưng trong cuộc thi điền kinh, đạo đức bao giờ kẻ chậm chân. Đạo đức luôn luôn vận động viên chung cục về đích. chủ toạ bị kết án tù ngồi bốn năm sáu tháng. Mọi đều rõ sự tình. Nhưng sau một năm, ta thấy ta trở về. không lên nương, xuống ruộng mà làm việc vào sáng hôm , sẽ nghe gõ móng ròn rã của ngựa đường thôn. Đó nhịp chân của một ngựa nòi, lông nâu hồng óng mượt nhung, bờm dài đẹp bờm ngựa trong tranh Tàu cổ. gõ móng của nó hoà nhịp với lục lạc nơi cổ, khúc nhạc quen thuộc đối với , bởi nó gợi lên hơi hướng của cuộc sống náo nhiệt nơi đô thành. Cứ nghe lục lạc reo ta ngóng ra cổng, hoặc qua hàng rào để ngắm ngựa, cất chào chủ nhân. hôm , họ đều thấy ngồi phía , vẻ mặt tư lự, tay lơ đãng ra roi. Phía sau vợ chồng cả hai quắt queo hai túm giẻ, im lặng hai mô đất, quay mặt vào nhau. Vẻ im lặng lạ thường khiến mọi không dám cất chào thường lệ. Họ tảng không nhìn thấy , chẳng nghe thấy gì. Nhưng vào tối hôm , nọ thì thầm với kia, xóm này loan tin sang xóm khác. Chẳng còn vẻ háo hức hồ hởi của kẻ rỗi việc, tò mò thóc mách chuyện đường. chẳng còn vẻ nhởn nhơ của kẻ xem hát chèo, hay dửng dưng đứng lề mọi chuyện. nhìn vào mắt nhau, với vẻ đắn đo lạ lùng của tuy già đầu nhưng chưa khôn lớn, tóc muối tiêu mới truy tìm hình ảnh đích thực của bản thân mình bố ra tay kéo cậu trai khỏi cánh cửa ngục tù. Thôi, thế còn may. Cơ sự này chắc chắn cậu sẽ phải mở to mắt mà nhìn ra để hiểu sự đời, nhìn vào trong tâm để hiểu bản thân. Từ nay về sau ắt đường hối cải. Nghe đâu cậu ta phải quỳ lạy ngay cửa giam tỉnh, vào chính lúc công an đọc lệnh tha hạn tù. này nói, kia lặng im hoặc nhìn lên trời, hoặc nhìn ra bờ dậu, hàng cây, với mắt nửa chăm chú nửa ngơ ngác sau lặng im đầy nghi vấn, ta thở dài trút gánh nặng sự đời ngàn năm không thay đổi máu chảy ruột mềm, hổ chẳng nỡ ăn thịt có lẽ, đấy chính lời tự an ủi, một thứ thành trì tâm linh che chắn, phòng ngừa cơn bão có nguy cơ đổ bộ từ một đại dương xa lạ bất tường vào đất liền, nghiền nát tim yếu mềm của họ. Sự trở về của diễn ra trong lặng im. ta một tuần, chẳng bước chân khỏi ngõ. Sang tuần sau, vào một cùng hai cô gái vác sọt lên nương dỡ sắn. Đang từ quyền lực nhất xã, tới đâu nghe ta cất lời chào khi kịp mở mồm giờ trở thành kẻ thường một thử thách cam go, huống chi một thằng tù bàn tay của chính cha mình giải cứu. Xóm giềng chắc mẩm mọi sự phải diễn ra vậy. Do đó, bởi một thứ trắc ẩn xưa cũ tồn tại hàng ngàn năm trong các cộng đồng, nhất tề tảng không chuyện gì xảy ra, vừa mới xa trở về. cuộc trò chuyện diễn ra một cách an lành cây cỏ hôm nay bố cậu dỡ sắn nương sắn bên tốt gấp hai lần nương sắn tôi tàm tạm, ơn trời chăm làm cỏ , sắn năm nay hẳn tốt bột. Đến tết tha hồ tráng miến. Vâng. Bọn trẻ tôi thích ăn miến. Mẹ nó tuy vụng dại đường nhưng vài mánh trong nghề này. Năm nay cậu có tính gây đàn ong hay không tôi chưa tính. Còn chờ xem tôi vậy. Năm ngoái mất mùa phấn hoa, đàn ong vơi quá nửa. Làm nông nghiệp đánh bạc, phải chấp nhận thiên tai. Có câu ca này mất mùa thì tại thiên tai mùa bởi tại thiên tài đảng ta nếu cậu còn chủ toạ cậy răng tôi chẳng dám nói. Nhưng hiện giờ cậu phó thường tôi. Mọi sự chẳng còn phải giữ gìn. Thế hiện nay thì mọi đều bạo mồm, bạo miệng nói chuyện đời với cậu. Thế phải mà tới giờ tôi mới. Câu ca hay thật. Lão nào nghĩ ra đúng bậc kì tài. Cậu nói thật hay chơi đấy hỏi thế, tại vì bao lăm năm nay ngồi ghế chủ tịch, cậu nghe huấn thị đảng với chính quyền. câu hát bậy bạ chẳng lọt tai các vị cầm cân nảy mực.Có thế thật nhưng vào tù tôi mới thật sự cuộc đời. Trong ối thằng thông minh sáng láng gấp vạn lần lũ cấp huyện đầu tôi. Thật thế không thật tôi mớm nhời vậy. Thế từ hôm chuyện tù của bỗng dưng nhờn chuyện đùa. Chẳng còn mặc cảm, chẳng còn nương dè vì sợ đụng chạm đến nỗi đau của khác. kể khơi khơi chuyện bạn tù với vẻ nhởn nhơ, hãnh diện gặp gỡ họ một đặc ân chính họ thầy trước nhất dạy cho ta bài vĩ đại về cuộc sống. làng đều thấy rằng hoàn toàn trở thành khác. Điều ta không che giấu. Chẳng phải một lần mà nhiều lần nói oang oang cho họ nghe , đây cứ tưởng phỗng to, giờ tôi mới hòn đá rửa chân cầu ao còn to vạn lần hơn phỗng. Cậu nói bóng nói gió thế, hoạ chăng có đầy bụng chữ mới hiểu nổi cánh cầy tôi mít đặc. Vậy tôi giảng cho các nghe đây cả làng cả xóm tranh nhau thi đua, phấn đấu. lớn thi đua lao động, tăng sản lượng, vượt tiêu trẻ thi đua nhặt phân trâu, lượm lúa rơi lúa vãi trường thì thi đua hành, đứng lên bảng danh dự, nhận phần thưởng gài bông hoa vải đỏ lên ngực tột bậc hạnh phúc. bao lăm năm sống thế, giờ tôi mới nhận ra đó chuyện hão huyền. Đời sống thật sự của ta quy tụ vào ba lỗ, một lỗ miệng bên , còn hai lỗ khác trong đũng quần. quan tâm đến ba lỗ đầy một kiếp sống. Nhưng còn còn gì hết nếu còn, sự phỉnh phờ. Rặt chuyện phỉnh phờ. Tôi cắt nghĩa cho các nghe tất thảy ta đều bị triệt sản. Đàn thì thắt túi tinh trùng, hoặc dùng bao phòng tránh thai. Đàn phải đặt vòng, hết vòng giun đến vòng tròn nắp. Da dẻ đít nhái, mặt mày tái mét trúng gió độc cứ phải tiếp tục đeo vòng cho hoàn thành kế hoạch sinh sản để nhận cờ thi đua cấp huyện, cấp tỉnh. Trong khi đó kẻ ra lệnh cho ta triệt sản có chịu thi hành chính mệnh lệnh của họ đâu. Vào trong tù tôi mới sự thực. Vào tù tôi mới trong khi đô thị ăn sắn ăn khoai, khẩu phần thịt mỗi tháng từ một lạng đến hai lạng rưỡi thì các quan lớn có sổ Tôn Đản tha hồ tọng vào mồm gì họ thích. Thứ bảy, chủ nhật, toàn cần lao xã hội chủ nghĩa thì vợ các quan lớn nhảy đầm hoặc vẫy điếm đực vào buồng phục vụ. Tết nào nước yêu cầu tiết kiệm trong khi các quan thãi sâm nhung, quế phụ, bếp họ đầy sơn hào,hải vị, hết cháo yến đến ba vị đại bổ hầm với sâm cầm. thế, không sự phỉnh phờ thì các gọi gì quả tình tôi không. Vì thế, tôi mới hiểu rằng bọn đứng đầu cổ ta cốt làm sướng ba lỗ của họ. Vậy dại gì ta không làm trơn ba lỗ của ta đến đây thì xóm giềng đều im bặt, phần bởi ngượng nghịu, phần bởi điều vừa nói quá mới lạ họ chưa phản ứng ra. Có cho rằng ta nói cà trớn vậy cốt gây sự chú ý đến bài trong tù mà quên sự việc tồi tệ ta làm. Có cho rằng cố tình thổi phồng sự thực để tỏ ra ta bất cần đời, ta không chút mảy may mặc cảm, rằng chuyện tù với ta giống cuộc dạo chơi nhưng hoá ra thế gian bé nhầm. Vài tuần sau đó, vợ mếu chạy đến uỷ ban xin cô kí lệnh tháo vòng, với lý do chồng muốn có đàn đống, vì từ ngàn xưa tới nay ta vẫn cho rằng nào nhiều cháu phúc lộc đề đa rằng nếu ta cưỡng ý thích của ta sẽ đuổi ta ra khỏi cổng tức tốc đưa một đứa gái thị thành, trẻ đẹp gấp ngàn lần về. Cô chủ tịch mới hiểu rằng cô ta đang đứng một gã thật sự, rằng vua thua thằng khùng nên chẳng dại gì giơ đầu ra đối chọi với kẻ vừa thoát khỏi cánh cổng tù. Không hỏi han thêm một lời, cô giơ bút kí đánh xoẹt. Thế tuần sau, vợ xuống bệnh viện huyện tháo vòng. Chiều hôm , ngồi uống rượu giữa sân, ngật ngưỡng một lão già bẩy mươi tuổi. Nửa chừng bữa rượu ta cất chửi đổng gái già thân phận cắm mặt xuống mà kí lệnh. Nếu không, tao sẽ cho nó thế nào võ của các đại ca trong giam hạch vợ mang thêm rượu, nửa tỉnh nửa say, ta bảo hai đứa gái với cậu trai rằng. Tao hiện thời chẳng đảng bộ chẳng uỷ ban, mọi dây trói tháo cởi. Tao với mẹ mày cứ đẻ tha hồ, bao giờ hết trứng thì thôi. Đến lượt mày vậy ,cháu nội cháu ngoại đối với tao đều lộc hết. Từ thượng cổ, các cụ dạy có có của. mình mà , đồng loạt đánh một rắm làm sập mái nó nó đây ám vợ chồng với đứa trai vừa chào đời, đặt tên. Thời gian ngồi tù chính thời gian cô mang thai. khác mang thai thì ốm nghén vài tháng liền, chẳng nôn ăn toàn thứ gớm ghiếc ổi , vôi sống, ớt tươi, cà đắng vợ trẻ của chửa đẹp hoa mùa , da dẻ láng mượt, hai má đỏ hồng. Khi bụng kềnh trống mà cô vẫn chạy phăng phăng, vẫn lên nương xuống ruộng, ròn pháo tết, chẳng mảy may tỏ ra mỏi mệt. ngày, tháng, Tư móm đưa cô xuống huyện đẻ, quay trở về khoe khắp làng xóm rằng đứa bé lọt lòng có ba vòng tràng hoa quấn cổ, rằng vừa gỡ tràng hoa nó cất vang khắp mấy gian , rằng tuy đầu nhưng nó nặng bốn cân rưỡi, dài năm mươi chín phân tây.Với số vậy, nó đích thực đứa bé lọt lòng lớn nhất trong vùng, không mà toàn huyện đứng chờ vợ hành lang bệnh viện. Khi mọi việc xong xuôi, bước vào đeo lên cổ cô một sợi dây chuyền mặt đá tạc tượng Phật quán thế âm tát. Tất cả sản phụ trong vùng sẽ phải ghen tị vì điều này. Vào ngày thằng bé đầy tháng móm đứng lên làm ba mươi mâm cỗ mời họ hàng gần xa. bố bồng đứa bé tay thay vì cô vợ trẻ để chào họ mạc, điều chưa từng làm đối với đứa của vợ hàng nội ngoại, xa gần của đều công nhận chưa từng thấy thằng bé nào đẹp, rằng nó quả xứng đáng với sự hãnh diện cả gia đình, rằng nếu cha già cọc mà gia đình , hẳn cõi đời này sẽ có hàng triệu mơ tưởng phải chăng gì xảy ra mái của cha dội đến tai làm tim thù hận của ta nhức nhối. lời lẽ nửa tỉnh nửa say không che giấu nỗi đắng cay độc địa. ta hiểu rằng tù chẳng khiến cho đứa trai tỉnh ngộ mà ngược nó gia tăng mối hờn oán đối với cha. Giấc mơ phụ tử huyết chiến vẫn tồn tại, không ngừng ám ảnh tâm hồn quê. Vào đêm tối trăng, ngước nhìn bầu trời mịt mùng mây phủ, khắc khoải buông thở dài ết năm , gả chồng cho hai cô gái cùng lượt cưới diễn ra trong lúc vợ sắp xếp áo quần chuẩn bị xuống huyện đẻ. bụng lặc lè của ta tới tháng thứ tám. đứa thứ tư của họ ra đời khi lễ mặt của hai cô vừa kết thúc. Đó một đứa trai, đặt tên một tên bao hàm sở nguyện lẫn ý chí của bố vừa chín tháng, vợ mang thai. Năm sau ta đẻ trai, bố nó đặt tên một tên đầy tính biểu tượng, diễn tả ước mơ của bậc sinh thành. Cùng năm , hai cô cho ra đời hai đứa gái. Cô đẻ tháng , tháng sau tới lượt cô. Hai đứa bé vừa đầy năm chưa kịp cai sữa, cả hai cô có nghén, mặt lá cải, đứa trẻ bú sữa độc, ỉa chảy cả tháng ròng. Cứ thế, gia đình này sản xuất tục, bất chấp mọi đàm tiếu của làng xóm hai rể yếu bóng vía, tuy bố vợ mất chức nhưng họ vẫn còn e nể, nên giấc mơ mình , nhất tề đánh một rắm làm sập mái nó của có cơ trở nên hiện thực. Bởi sự đời bao giờ khởi đầu bởi hai chữ tuy nhiên Tuy nhiên, trong lúc thực hiện giấc mộng điên cuồng của mình, không lường nổi hành trang cần thiết kèm theo một đội quân đúc thế. Gia đình hai chàng rể túng bấn vào loại xếp hạng thường xuyên cứu tế trong xã. Nghèo khổ, nhưng họ có thói vô lo của sống chăng hay chớ, nói các cụ thuở xưa miếng sống ăn cả miếng sống, miếng chín ăn hết miếng chín. Thế nên, cưới vợ cho trai, nhưng gia đình này chẳng có mảy may trong tay cắc bạc. Từ lễ ăn hỏi, cho đến cỗ đời sống mới kẹo bánh với nước chè họ phải ngửa tay vay hàng xóm sau ngày mặt, vợ phải tuồn phong bì cho các cô gái để các cô trả nợ đậy. Lễ mặt vừa xong, hai cặp vợ chồng trẻ quay cha mẹ vợ vì không có phòng riêng. Ngày hợp hôn, bác mẹ chồng phải nhường chiếc giường độc nhất cho đôi tân hôn, vác chõng tre ra hè . Thế vợ chồng chia nhau năm gian ngang của ba má. Mỗi cặp hai gian, còn gian rốt cục nơi chất chứa thảy thứ sản phẩm cụ nông gia. Với thành tích sinh đẻ vượt bực vậy, gia đình bỗng nhiên rơi theo chiều thẳng đứng từ loại gia đình ngất ngưởng đỉnh phong lưu xuống hạng gia đình bơi lội lóp ngóp trong vũng lội của nỗi bần hàn. Tiền bạc dự trữ tiêu tán nhanh lá khô mùa bị gió cuốn. Sức lực của chẳng mấy khả quan, duyên làm ăn của ta vậy. Ba năm liền, xoay sở chấn hưng nền kinh tế gia đình. quyền ta, hai chàng rể ngoan ngoãn, bố vợ bảo gì nghe nấy. Nhưng vị gia trưởng chẳng phải nhiều trải nghiệm trong sản xuất, hai chàng rể vốn dĩ xuất thân từ gia đình nghèo túng vô năng. Cả một đống tụ tập trong ngôi lớn vậy, lẽ ra phải đem một hơi hướng nồng ấm, đầy sinh khí, thóc lúa tiền bạc phải nảy nở dồi dào Nhưng số phận không mỉm với . Chẳng thế, thần may mắn còn nghiến răng kèn kẹt hắt nước lạnh vào mặt ta. Mấy năm liền, tuy sắn khoai trồng riêng công điểm lao động cho hợp tác đầy nhưng món ra bạc ra tiền hoàn toàn thất bại. Mùa hái nấm, ba đàn hùi hụi lên rừng, còn đàn hết chửa đẻ, bên nách, sau lưng, lo nuôi tàn lực. Việc sấy nấm, bao nấm xưa nay vẫn thuộc về đàn vì nó đòi hỏi sự kiên nhẫn khéo tay, nay chính hai hàng rể phải đảm nhiệm nên phần bị hỏng khá nhiều. Món ra tiền đáng kể nhất nuôi ong thảm hại hơn. Đàn ong ta hết bị bệnh ỉa chảy đến bệnh rụng cánh chết chết mòn, trong khi nhiều khác mật đặc keo, đổ đầy chum lớn chum nhỏ. chạy đôn chạy đáo, hết lần mò hỏi han gia đình nhiều năm trong nghề cho tới công ty ong của tỉnh, nhưng tuyệt nhiên chẳng hiểu gì về căn bệnh quái ác này ong hôm còn khoẻ, hôm sau tự nhiên nổi nấm mốc lưng. Thứ nấm lam giống rỉ đồng chính một loại kí sinh trùng, ăn nhanh hơn cả tằm ăn rỗi, nội một ngày ăn lan đến cuống chân cánh ong khiến cho vật khốn khổ rụng cánh, quay tròn hột lạc trong đõ vài giờ chết. Có một sự rủi ro bí ẩn nào đó xảy ra với gia đình mà nhiều thì thầm sau lưng ta, nhiều khác sợ đến nỗi không dám nói đến. Thảng có qua cổng họ thấy cả ba gia đình trải chiếu ngồi ăn sân, hoàn toàn giống gia đình cố nông thời xa xưa, cùng vẻ nhếch nhác, cùng vẻ bất lực không còn khả năng hổ thẹn thời gian , gia đình gia đình trước tiên ăn độn sắn trong . Vào chính lúc đèn măngxông vẫn thắp sáng choang mảnh sân bao la của , nơi xóm giềng vẫn đãi một cách hào phóng xôi gà lẫn các loại bánh trái. Không dám nói một lời. Nỗi hoảng sợ một nghịch khiến tim họ vặn thắt mọi lời lẽ cứng trong cuống lưỡi. Kế hoạch lắm cháu, phúc lộc đề đa của vấp phải bức tường chắn, sự khốn cùng. Sự khốn cùng bạn xấu tính, nhưng kẻ thù đáng kính trọng. Nó dạy cho địch thủ bài mà không trường lớp nào có thể thành công. Xưa nay vốn quen nghĩ rằng quyền huynh thế phụ , rằng hay muộn, sẽ phải dàn hoà với ta để có đứa chống gậy tre, đội mũ mấn, khoác áo sô khi nằm xuống, không mường tượng nổi rằng một ngày, đàn ta từng gọi cha , có khả năng nhìn ta nhìn một kẻ qua đường. Vào một sáng, cùng hai chàng rể lên rừng đốn củi. Trời mới mơ sương, khí núi còn cuồn cuộn bốc các khe vực khiến nấy sởn da gà. Ba đàn co ro trong manh áo chưa ấm, nọ giục kia rảo chân leo dốc để chống cơn giá rét. Đường dốc ngược, lắm đá gan gà. mảnh đá găm vào lớp đất ẩm sương dễ làm trơn tuột bước chân, nhất dép lốp. Rủi cho ta bỏ đôi giầy vải cũ để đôi dép sáu quai cho nhẹ. thế, ta chính nạn nhân trước tiên tuột chân dốc, lăn xuống vực. Đến ngang chừng sườn đá, một bụi gai già, kết chằng chịt cành khô ngăn không cho ta rơi tiếp. Nhờ thế thoát chết. Nhưng ta bị gãy bốn chiếc sương sườn. Nét mặt có đôi phần ngơ ngác rầu rĩ, ta giơ tay kéo áo để cho thấy một màng nhện lớn chăng giữa hai cành diên vĩ, đó một ruồi mắc lưới đang ra công dãy dụa. Vào lúc nằm chết dí bụi gai, chờ hai chàng rể xuống giải cứu, bất chợt ta ngước nhìn lên đỉnh dốc đứng đó, đang nhìn xuống vực. Trong tích tắc, ánh mắt của họ giao nhau.
